Iedereen is vervangbaar. Toch…?

In organisaties lijkt dat wel de onvermijdelijke realiteit. Iemand vertrekt, iemand nieuw komt binnen. De dossiers lopen door, de klanten worden geholpen. Het systeem blijft draaien.

Het klinkt hard, bijna mechanisch: een pionnetje van het bord halen, er een nieuw opzetten, en het spel gaat verder.

Ook in relaties: partner buitensmijten, beetje afzien, dan een wilde uitgaansperiode tot je iemand nieuw ontmoet en weer settelt.

Op papier klopt het: functies worden ingevuld, het werk/leven gaat door.

Tom is nu een maand weg. En sinds begin oktober zijn ook Jan en Elvy er niet meer bij. Een hele verandering op het bureau.

Ondertussen zie ik hoe Saskia stilaan haar plek vindt, de taken worden opgenomen en afgehandeld. En in november begint Kim als marketeer, daarover binnenkort meer. YourCoach staat er nog.

Dus: opgelost…?

Spokende sporen

Onlangs was ik onze nieuwe in-company folder aan het afwerken. Ik wilde een paar foto’s vervangen en had een selectie gemaakt uit ons archief. Ik koos welke waar zou komen en verzond het naar de ontwerper voor de finale proefdruk.

Toen ik die terugkreeg en nakeek, besefte ik dat ik er tot drie keer een foto van Tom had ingestoken. Eén op de voorpagina, één op pagina 2 en dan nog ergens. Daar had ik totaal niet op gelet, ik had (dacht ik) vooral naar de compositie en sfeer van de foto gekeken.

Als dat geen toeval was… Alsof ik hem nog een plek aan het geven was.

Ook Jan zweeft hier nog rond. Ik voel dat zijn werkwijze en systemen in onze dagelijkse werking verweven zitten. Elk mailtje dat we uitsturen, elke campagne die we lanceren, passeert via een van zijn automatisaties.

Ze zijn fysiek niet meer aanwezig, maar hun spoken zweven nog rond en werken in op mij en op YourCoach.

In een mechanische oppervlaktewereld kunnen mensen en gebeurtenissen gewoon vervangen worden. Maar in de fysieke, systemische wereld blijft alles op één of andere manier behouden. Niks verdwijnt. Denk aan de kringloop van milieu en vervuiling, trauma in onze cellen, epigenetica over generaties van de familie heen.

Wat je geen plek geeft, neemt plaats in

We willen soms liever hebben dat gebeurtenissen of gevoelens er niet meer zijn – dat zou ons beter uitkomen. Positief vooruitkijken, niet blijven hangen in het verleden, ander en beter.

Dat is allemaal waar, én. Sommige dingen blijven nazinderen en zullen dat blijven doen tot je ernaar kijkt. Wat je negeert, blijft hangen of terugkomen.

Zoals een kind dat om aandacht vraagt en daar altijd extremer in wordt. Zoals een aanslepende vermoeidheid die om wat rust vraagt. Zoals iemand die vertrekt wiens bijdrage geëerd dient te worden.

Over dat laatste: hoe zou jij je voelen als nieuwe collega (of partner), als er geen woord gerept wordt over je voorganger(s)? Voor de meeste mensen creëert dat onderliggend een vorm van onveiligheid.

Soms vraagt het- gewoon even om benoemd te worden, andere keren is er nood aan tijd en ruimte voor het kan zakken en dat er ruimte komt voor iets anders.

Zoals we ooit een een team coachopleiding kwamen geven de dag na een collectief ontslag. We voelden dat de mensen niet aanwezig waren. We lieten eerst iedereen een foto in de ruimte leggen die voorstelde hoe het met hen was, en iedereen vertelde kort over zijn of haar foto. Dat was genoeg, daarna kon de aandacht plots wel naar de opleiding gaan – en het leverde prachtige coachthema’s op.

De stoel is leeg

Het is ook niet omdat iemand uit het systeem verdwijnt, dat diens functie voor het geheel wegvalt.

Elk geheel heeft functies die vervuld (moeten) worden.

Organisaties hebben mensen nodig voor ontwikkeling, administratie, marketing, verkoop…. En ook verschillende persoonlijkheidstypes: visionairen, uitvoerders, ondersteuners, leiders, stille krachten.

Elke vriendengroep heeft een trekker, een grappenmaker, een serieuze, een stille.

De cultuur heeft rolmodellen en zondebokken, people you love to hate, aankaarters, helers.

In relaties vervullen we elkaars behoeften op allerlei manieren. Beste vriend, organisatorische vennoot, mede-ouder, seksuele speeltje, sociale +1.

Wanneer de ene persoon vertrekt, neemt iemand anders binnenkort die functie(s) over.

Het vervangen gebeurt onbewust en vanzelf, dat is een instinctief proces. Wanneer één stuk vertrekt ontstaat een soort gat dat vraagt om invulling (hela hela).

Zo voel ik dat ik meer op details let de laatste tijd. Aanwezigheidslijsten in orde, het bureau netjes, de inschrijvingen opvolgen… Dat was wat Tom deed! Maar nu hij er niet is, voel ik die eindverantwoordelijkheid. Dat was geen bewuste keuze van mij (integendeel) – meer een neiging, een drang.

Waar word jij uitgenodigd om een functie te vervullen voor het geheel…?

We gaan allemaal op in het geheel

Het is gemakkelijk om je vandaag klein en onbetekenend te voelen. Als je even rondkijkt, ga je snel op in de massa. Alles dat jou speciaal maakt verbleekt tegenover de prestaties en de stralende eigenheid van iemand anders.

In een wereld waarin het individu zo belangrijk is, kan het voelen als falen wanneer je niet in elke context de hoofdrolspeler bent, de solist, de spits. Dat de wereld niet stopt met draaien wanneer jij vertrekt. Dat als jij het niet doet, een ander het wel overneemt van jou – dus dat je maar best alles uit de kast haalt.

Maar dat is een ongezonde leugen, die mij persoonlijk al veel frustratie gekost heeft. Onbewust schakelde ik ‘gewoon zijn’ gelijk met ‘onzichtbaar, waardeloos zijn’.

Op mijn muzikale pad bijvoorbeeld heb ik al meerdere keren met mijn kop tegen een muur van verwachtingen gelopen. In gedachten stond ik allang naast Zwangere Guy op het podium, maar blijkbaar is dat (nog) niet de plek die voor mij is weggelegd.

Misschien ben ik op het hoogtepunt van mijn impact maar een viooltje ergens op de achtergrond.

Is je stem afgestemd?

In de studio leerde ik dat muziek draait over de dingen die je niet opmerkt. Wat opvalt is het refrein, maar goede nummers blinken net uit door wat errond zit: de levendige percussie, de stille tapijtjes, de subtiele harmonieën en extra geluidjes.

Je voelt de impact ervan pas wanneer je ze eruit haalt.

En wanneer je ze luider zou zetten, trekken ze het geheel uit balans.

Hoe vaak trekken wij het geheel uit balans door meer te willen beteken dan wat we van nature zijn…?

We willen zo graag groots en onvervangbaar zijn dat we vergeten waardevol te zijn.

Als coach voelde ik mij vroeger verplicht om elke sessie opnieuw iemands leven te veranderen.

Je zou misschien denken: ‘Mooie intentie’, maar hoe arrogant is dat?! Wie ben ik om te vinden dat ik dat soort impact kan en moet hebben op iemand? En dat ik zelfs denk dat dat gepast is?

Ik leer steeds meer mijn rol spelen vanuit bescheidenheid. Mijn ego op zijn plek zetten. Accept the size.

Dienen of Verdienen?

Vanuit mijn obsessie met resultaten was ik vaak aan het ploeteren en sleuren. En ik was vaak teleurgesteld in het resultaat: ‘Is het dat maar?!’ Maanden aan een album werken voor een paar tiental likes. Uren aan een artikel schrijven voor 7 kliks.

Dat maakte mij kwaad, ik vond dat ik meer verdiende!

Maar nu besef ik dat dat niet de juiste instelling is. Vinden dat onze inspanning door de wereld beloond moet worden, is een vorm van entitlement. Het kleine stampvoetende kind. De wereld is ons niks verschuldigd, en denken dat dat wel zo is leidt alleen tot frustratie.

Aranka zegt: ‘How can I serve?’

Door mijn aandacht te verleggen naar hoe ik waarde kan bieden eerder dan reactie losweken, wordt het gewicht bij mij lichter. Het gaat niet over wat ik vind dat ik moet krijgen, maar over hoe ik het best mogelijke werk kan neerzetten. De rest heb ik toch niet onder controle.

In een coaching ben ik daardoor minder bezig met hoe goed de coachee mij vindt, en meer met wat de persoon nodig heeft om te groeien. Bij een groep die in weerstand zit, zoek ik naar waar hun frustraties liggen. In mijn relaties ben ik minder bezig met hoe ze mij zien en of ik waardevol ben, en meer met hoe ik het moment en de verbinding zo mooi mogelijk kan maken.

Bij het schrijven van deze blogpost zocht ik naar wat volgens mij de krachtigste waarheid is en hoe ik mijn verhaal zo oprecht mogelijk kan delen, eerder dan te proberen scoren met een generiek commercieel praatje. Klopt dat, lieve lezer…? 🙂

Dus…?

Alles en iedereen wordt vervangen. Dat is deel van de natuur, zoals de bladeren aan de boom.

Alles is tijdelijk. Ooit verdwijn jij en dan draait de wereld gewoon door.

De herinnering aan jou zal vervagen, je plek overgenomen door een ander. Onze levens zijn niet meer dan vallende sterren, een vluchtige flits aan een lokale hemel.

Zo bewegen we doorheen de tijd. Het vorige moment maakt alweer plaats voor een nieuw, fris moment. Daar kunnen we weinig aan veranderen.

Maar hoe we stralen in ons moment, dat hebben we wel zelf in de hand.

En dat heeft impact op het geheel, zelfs wanneer wij er niet meer zijn om er de vruchten van te plukken.

Zoals Tom (hij komt ook nog terug he!), Elvy, Jan en zovele anderen het DNA van YourCoach bepaalden. Dankzij hun inzet en liefde voor YourCoach lieten ze een nalatenschap achter, een basis waarop we vandaag dankbaar verder bouwen.

Welke sporen laat jij achter in de systemen waar je deel van uitmaakt?