Het draait niet om de tools

Wanneer wij door een organisatie gevraagd worden om iets te komen doen voor en met een team, wordt er vaak gevraagd naar de tools en modellen die we van plan zijn te gebruiken.

“Welke werkvormen gebruiken jullie daarvoor?”
“Werken jullie met DISC, DESC, SBI…?”
“Hoe zit het programma in elkaar…?”

Ook bij offertes wordt er vaak gekeken naar de technieken die worden toegepast. Dat begrijpen we. Als organisatie wil je inschatten hoe er gewerkt zal worden met je mensen, welke richting het zal uitgaan.

Tegelijk zit er een belangrijke beperking in: de tools zeggen weinig over de effectiviteit van het werk.
Want deze vraag krijgen we even vaak: “Wat is de verwachte impact van deze techniek?”
Heb je al eens iemand een grap zien verprutsen die je iemand anders véél grappiger hoorde vertellen? Dan weet je dat de manier waarop iets wordt doorgegeven essentieel is.

Een sjieke piano maakt je nog geen Chopin.
En fantastische theorieën maken je nog geen effectieve coach of trainer.

Handvatfetisjisme

Trainers en organisaties verzamelen labels zoals stickers op een koffer: DISC, MBTI, Tuckman, Verbindende Communicatie…

Onbedoeld circuleert het geloof dat het kennen van theorie automatisch leidt tot beter gedrag. Zoals een Dafalgan de hoofdpijn oplost, of een nieuw softwarepakket je processen.

Maar zo werkt menselijke groei niet. Toch blijven we het op die manier benaderen:

• Een team dat samenhang mist? Teamcoachingkje met een Lencionitje en een Theory U’tje.
• Een medewerker dreigt uit te vallen? Vitaliteitstrajectje met het OSCURO-model.
• Een organisatie met negatieve cultuur? Cultuur booster keynootje met een Lalouxtje.
• Maar hoeveel verandert er eigenlijk…? Bitter weinig.

We weten allang genoeg

Een beetje zelfsturend team kent z’n Pappenheimers. Laat de naam van een model vallen en de ogen beginnen te rollen. Iemand legt jou zelfs uit waarom het model niet op hun context van toepassing is.

En ondertussen heeft iedereen toegang tot alle kennis. Stel je vraag in ChatGPT en je krijgt een genuanceerd stappenplan dat nauwelijks moet onderdoen voor wat een expert je zou vertellen.

Waarom zou je dan nog een hele dag opleiding volgen…?

Omdat kennis niets verandert.

Weten is waardeloos

Iedereen weet allang wat ze “zouden moeten doen”. Maar tussen kennen en kunnen ligt een donkere, gapende kloof die weinigen overbrugd krijgen.

Alle kennis helpt jou niet wanneer je dichtslaat, probeert te pleasen of in je overlevingspatronen schiet. Het gaat niet over wat je weet, maar over wat je kan belichamen.

Zoals in dat lastige terugkeergesprek met een mindere medewerker die terugkomt uit burn-out. Je wil rustige helderheid brengen, maar ze weet je toch weer aan het twijfelen te brengen en je eindigt in machteloos toegeven. En achteraf: “Verdomme, ik heb mij wéér laten doen.”

Het assertiviteitsmodel zegt nochtans dat je respect moet hebben voor jezelf én de ander, maar wat heb je daaraan terwijl die persoon jou in een hoekje aan het lullen is?

Kennis en modellen wijzen enkel de richting.
Ze helpen jou niet bij het belichamen zelf.

Wat speelt er echt?

We weten dus allang wat we beter zouden kunnen doen.
Jij weet toch ook dat je gezonder zou eten, meer slapen, minder je humeur afreageren? Waarom doe je het dan niet?

Omdat oude gewoontes de overhand nemen. Omdat je kiest voor wat vandaag gemakkelijk is. Omdat je schrik hebt voor de gevolgen van het anders doen.

Zo werkt het ook in teams:

• spanningen tussen collega’s
• onuitgesproken conflicten
• vermijden van eerlijke feedback
• cultuur waarin niemand het eerste dominosteentje durft aanraken

De stappenplannen liggen klaar, naast het fitnessabonnement en de voornemens met nieuwjaar.

Een verhaal uit de praktijk

Een managementteam vroeg mij:
“Hoe creëer je een cultuur van eigenaarschap?”

Tijdens de oefeningen gebeurde steeds hetzelfde: voorstellen, dan een “ja, maar…”, dan afdwalen. Niks raakte beslist.

Tot ik vroeg (lang verhaal kort):
“Hoe zit het eigenlijk met jullie eigenaarschap als team?”

Stilte. En toen begon het te dagen.

“Wij kunnen zelf niet beslissen. Hoe moeten de mensen waaraan we leiding geven dan gemotiveerd zijn en eigenaarschap nemen?”

De energie verschoof. Niet door een model. Niet door tips.
Maar door zichtbaar te maken wat er écht gebeurde.

Naar de essentie van mensenwerk

Wij beginnen waar de meeste opleidingen en begeleidingen afhaken: na bij aanleren van nieuwe tools begint het zichtbaar maken en in beweging brengen van wat er onder de oppervlakte speelt.

Hoe werk je met groepen of individuen op die diepere laag?
Hoe ga je om met weerstand, spanning, patronen, emotie?
Hoe creëer je veiligheid die geen comfort is?
Hoe word je liefdevol meedogenloos?
Hoe begeleid je zonder te forceren?
Hoe laat je mensen zichzelf zien?

Daar duiken we in het volledige ebook dieper op in.

Want uiteindelijk…

het draait niet om de tools.
Het draait om jou.